Różański - Ubiorek – Iberis w praktycznej fitoterapii.

[DajanaG]

Ubiorek – Iberis w praktycznej fitoterapii.

Wszyscy wiemy, że nie tak dawno nadeszły mroźne noce i poranki. Straty w roślinach leczniczych są ogromne, zmarzły rdestowce, miłorzęby, tamaryszek, hibiskusy, bielunie, cytryńce i wiele in. Majowe mrozy przeżył natomiast ubiorek, który pięknie kwitnie i posiada właściwości lecznicze, niestety ubolewam, że mało w Polsce rozpowszechnione. Rodzaj ubiorek – Iberis liczy około 50 gatunków, występujących w Azji Zachodniej, Europie Południowej i Afryce Północnej. Należą do rodziny Brassicaceae = Cruciferae – kapustowatych, czyli krzyżowych. Pomimo, że ubiorki kojarzą się z krajami ciepłymi, to jednak są odporne na przymrozki. Lubią ziemię przepuszczalną, z dodatkiem wapienia, dlatego warto je nawozić dolomitem. Najlepiej sadzić je w miejscach słonecznych. Do celów leczniczych proponuję Iberis amara Linne – ubiorek gorzki, Iberis gibraltarica Linne – ubiorek gibraltarski, Iberis sempervirens Linne – ubiorek wiecznie zielony lub ubiorek okółkowy – Iberis umbellata Linne.

Surowcem jest ziele ubiorka, świeże lub suszone – Herba Iberidis, zbierane w czasie kwitnienia, suszone w normalnej temperaturze. Roślina  w stanie świeżym posiada smak gorzki, nieco ostrawy, przypominający rzeżuchę – Cardamine, stulisz – Sisymbrium, rukiew – Nasturtium, czy gorczycznik – Barbarea. Ze świeżego ziela, zmielonego sporządzić warto nalewkę, przy użyciu alkoholu 30-40% (1 cz. surowca na 5 cz. alkoholu). Taka nalewką ubiorkową można zażywać 2-4 razy dziennie po 2-5 ml w razie wzdęć, refluksu, bólu żołądka, niestrawności. Można kojarzyć z nalewka goryczkową, arcydzięglową, glistnikową, podagrycznikową, melisową lub z kocimiętki. Przy chorobie wrzodowej kojarzyć z nalewką lukrecjową, skrzypową (intrakt) i przytuliową (lub poziewnikową) w równych stosunkach ilościowych i zażywać po 10 ml 2-3 razy dziennie. W schorzeiach układu oddechowego polecam gorąco nalewkę ubiorkową – Tinctura Iberidis wymieszaną z nalewka arcydzięglową, hyzopową (albo z kocimiętki, szałwiową, cząbrową lub macierzankową), ponadto z mydlnicową i tymiankową – w równych proporcjach, zażywać kilka razy dziennie po 5 ml. W przypadku chorób zakażnychinfekcji układu moczowego przydatne i efektywne jest łączenie nalewki ubiorkowej z nalewką nasturcjową (albo z rukwi, gorczycznika, pieprzycy), z nalewką czosnkową oraz nalewką mącznicową i intraktem/nalewką z liści brzozy – w równych częściach, po 5 ml 4 razy dziennie. Jednocześnie przyjmować napar z nawłoci i połonicznika (100 ml 4 razy dziennie).

 

Ziele ubiorka wysuszone traci wiele właściwości leczniczych, jednakże w postaci naparu (1-2 łyżki na 1-2 szklanki wrzątku) znajduje zastosowanie w leczeniu niedostatecznego wydzielania żółci, soku trzustkowego, zaburzeń trawienia tłuszczów, skąpomoczu, infekcji i stanów zapalnych jelit oraz dróg moczowych. Mniej wartościowy w postaci naparu w leczeniu nieżytów układu oddechowego, z powodu utraty glukozynolatów, przez co zachowuje sie raczej jako środek flawonoidowy i goryczkowy.

Świeże ziele ubiorka natomiast, parzone wraz z suchym korzeniem lukrecji, korzeniem babki i korzeniem żywokostu z dodatkiem kłączy kurkumy – sprawdza się w leczeniu choroby wrzodowej i refluksu oraz zgagi oraz w łagodzeniu stanów zapalnych jelit.

Współczesnym preparatem zawierającym wyciąg z ubiorka gorzkiego jest Iberogast – krople, polecany na dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Ubiorki zawierają w swoim składzie kardenolidy, glukozynolaty (glikozydy siarkowe), rozszczepiające się do olejku gorczycznego, flawonoidy (np. kaempferol-3,40-O-rhamnoside), kukurbitacynę I oraz E. Kukurbitacyna i kardenolidy są obecne szczególnie w owocujących ubiorkach.

Przy zatruciach wątroby, zakażeniach wątroby, kamicy żółciowej, zaburzeniach wytwarzania żółci, ogniskach stłuszczenia i marskości miąższu wątroby warto wodne wyciągi ze śweiżego ziela ubiorka skojarzyć z preparatami kurkumy, ostropestu i karczocha.