Różański - Lwia paszcza = wyżlin wielki – Antirrhinum majus L. w dawnej medycynie.

[DajanaG]

Lwia paszcza = wyżlin wielki – Antirrhinum majus L. w dawnej medycynie.

Lwia paszcza, czyli wyżlin wielki (niem. Garten-Löwenmaul; fr. Gueule de loup; ital. Bocca di leone comune) – Antirrhinum maius Linne, należy do rodziny trędownikowatych – Scrophulariaceae. Pochodzi z Europy Południowej, Syrii i Południowej Afryki, gdzie dziko rośnie. W wielu krajach uprawiany jako roślina ozdobna. Dorasta do 70 cm wys. W ciepłych regionach jest rośliną wieloletnią, u nas niestety często wymarza. Wytwarza kwiaty o koronie dwuwargowej, różnej barwy (purpurowa, biała, różowa). Istnieją odmiany o kwiatach żółtych, fioletowych, niebieskich i in. Pierwotne formy były purpurowe i białe.

 

Surowcem zielarskim jest kwitnące ziele lwiej paszczy – Herba Antirrhini majoris, suszone w normalnej temperaturze i najlepiej z dala od bezpośredniego promieniowania słonecznego. Wrażliwy na światło i tlen. Przechowywać w szczelnych, ciemnych opakowaniach (wypełnionych po brzegi) lub w pojemnikach próżniowych.

W surowcu zawarte są antocyjany, flawonoidy (aurony, chalkony; aureusyna, apigenina), irydoidy (antirrhinoside – antyrynozyd, antirrhide – antyrydyna, linarioside = linarozyd i chaenorrhinoside = chenorynozyd), laktony (antirrhinolide = antyrinolid), fenolokwasy (np. p-kumarowy, kwas cynamonowy). W nasionach obecny olej tłusty bogaty w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. W XIX wieku w roślinie znaleziono kwas octowy, propionowy, osobliwy kwas antyrynowy (niem. Antirrhinsäure), kwas jabłkowy, garbniki, kwas winowy, goryczkę (Antirrhin = antyryna), żywicę (antyrezynę), substancję lotną – antyrozminę (niem. Antirrhosmin), ostrą substancję – antyrakrynę (niem. Antirrhacrin), skrobię, gumy, barwnik.

Działanie fitofarmakologiczne: głównie moczopędne i odtruwające, przeciwzapalne, antybakteryjne. Używane było w XIX wieku. W nowszych pracach sporadycznie opisywane pod kątem leczniczym.

Wskazania: skąpomocz, kamica moczowa, infekcje układu moczowego i płciowego; przerost gruczołu krokowego; kuracje odtruwające i oczyszczające. Wspomagająco przy reumatyzmie i artretyzmie.

Preparaty i dawkowanie:

Napar – infusum Antirrhini: 1-2 łyżki rozdrobnionego surowca na 1 szklankę wrzącej wody. 2 szklanki dziennie naparu, wypić małymi porcjami kilka razy dziennie.

Sproszkowane ziele lwiej paszczy – Pulvis Antirrhini – 1 łyżeczka 3 razy dziennie, na miodzie lub glicerynie, dobrze p