Aronia w fitoterapii

[Bossman]

Rodzaj Aronia (ang. Chokeberry, niem. Apfelbeere) należy do rodziny różowatych – Rosaceae. Do znanych gatunków należą: Aronia arbutifolia (Linne) Persoon (ang. Red Chokeberry), Aronia melanocarpa (Michaux) Elliot (ang. Black Chokeberry) i Aronia prunifolia (Schneider) Graebner (ang. Purple Chokeberry).

Te gatunki są najczęściej uprawiane i dostarczają owoce, cenne pod względem odżywczym i leczniczym. Aronia pochodzi z Ameryki Północnej. Uprawę aronii w dawnym Związku Radzieckim propagował Iwan Miczurin.

Owoce aronii zasobne są w pektyny (0,6-0,75%), cukry (do 10,8%), kwasy organiczne (0,7-1,3%). Popiołu około 1,5%. Jak podają szwajcarskie prace, 100 ml soku aroniowego zawiera 12 mg żelaza i 0,0064 mg jodu. Na uwagę zasługuje zawartość manganu, molibdenu i miedzi. Bioflawonoidy o działaniu przeciwwysiękowym i ochronnym na witaminę C noszą nazwę witaminy P (nie mylić z witaminą PP!). Owoce aronii są doskonałym źródłem antocyjanów i flawonoidów (1200-5000 mg%), kwasu chlorogenowego, neochlorogenowego i kwasu kawowego. Kwas chlorogenowy i kawowy mają właściwości ochronne na trzustkę, wątrobę i nerki, wykazują wpływ antybakteryjny i żółciopędny. Hamują rozwój bakterii nawet opornych na antybiotyki (bacytracynę, neomycynę i polimiksynę) . Wzmagają regenerację komórek wątroby. Antocyjany i flawonoidy aroniowe poprawiają krążenie krwi w mózgu, krążenie oczne, wieńcowe i w kończynach. Działają antyagregacyjnie. Wzmacniają i uszczelniają nabłonki, w tym również śródbłonki naczyń krwionośnych. Łagodzą objawy alergii i wielu innych chorób autoimmunologicznych. Pektyny mają właściwości prebiotyczne i ochronne na nabłonek jelitowy oraz żołądkowy. Miejscowo zastosowane, szczególnie w obecności garbników działają przeciwwysiękowo i hamują drobne krwawienia. Pektyny, antocyjany i flawonoidy oraz fenolokwasy zawarte w aronii obniżają ciśnienie tętnicze krwi (przez spazmolityczny wpływ na mięśnie gładkie i wzmaganie diurezy), wpływają przeciwmiażdżycowo i moczopędnie. Odtruwają organizm. Obniżają stężenie lipidów i cholesterolu we krwi. Sok aroniowy pobudza procesy krwiotwórcze.

Antocyjany aroniowe stanowią pełnowartościową alternatywę dla antocyjanów owoców borówki, mające zastosowanie w okulistyce, w leczeniu i zapobieganiu angiopatii (np. wywołanych nadciśnieniem), zapalenia naczyniówki, tęczówki i siatkówki oraz przy poprawianiu krążenia ocznego (profilaktyka zakrzepów). Owoce aronii stosowano w medycynie ludowej w leczeniu oparzeń i trudno gojących sie ran.

Sok aroniowy, owoce aronii korzystnie działają przy zespole jelita drażliwego, łagodząc wysięk i stan zapalny oraz stymulując system GALT i MALT. Łagodzą objawy nieżytu przewodu pokarmowego, mogą przyspieszać gojenie owrzodzeń i nadżerek błon śluzowych.