Knicyna (Cnicin) w Cardui benedicti Herba.

kamilos · October 19, 2022

Drapacz lekarski – Cnicus benedictus (L.) Gaertner z rodziny złożonych – Compositae (Asteraceae) był już opisywany przeze mnie: https://rozanski.li/?p=582, jednak dziś ponownie do niego wrócę.

Ziele drapacza lekarskiego w dawnej medycynie oficjalnej i w ziołolecznictwie ludowym stanowiło środek poprawiający apetyt, trawienie, wzmagający wydzielanie żółci i oczyszczanie wątroby, przeciwwzdęciowy, napotny, przeciwgorączkowy, wzmagający miesiączkowanie, rzadziej jako “środek płucny” – Pulmonalia. Na Węgrzech używano drapacza przy bólach nerek, żółtaczce i pasożytach przewodu pokarmowego.
W wielu krajach europejskich polecany był przy nowotworach (już za czasów Matthiolus’a w XVI w). Szwajcarski lekarz Albrecht von Haller (1708-1777) stosował drapacz w leczeniu chorób żołądka, wątroby, schorzeń wenerycznych, raka, a także jako lek oczyszczający organizm.

Christoph Wilhelm Friedrich Hufeland (1762-1836) propagował drapacz jako skuteczny lek na nieżyty układu oddechowego.
E. Meyer (1935 r.) opisał używanie drapacza w leczeniu owrzodzeń skórnych i trudno gojących się ran.
Spostrzeżenia te świadczą o istotnych właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych drapacza lekarskiego, co ważne -potwierdzanych przez nowe badania naukowe.

Ziele drapacza zawiera olejek eteryczny (0,25-0,3%) bogaty w fenchon, cytral, aldehyd cynamonowy, p-cymen; w niektórych polskich publikacjach jest błędna wartość 0,03%), fitosterole, garbniki ok. 8%, seskwiterpeny (knicyna 0,2-0,7%, salonitenolid), lignany (trachelogenina, arktigenina, nortrachelozydy; triterpeny (amyryna, amyrenon, octan multiflorenolu)

Knicyna, (Cnicin; =cynizyna, =centauryna) C20H26O7jest laktonem seskwiterpenowym (germacranolidowym) o działaniu przeciwzapalnym i antynowotworowym. Należy do goryczek pobudzających wydzielanie soków trawiennych i pobudzających perystaltykę przewodu pokarmowego.